Normal şartlar altında iyi bir taşlama yapabilmek için taşın kesme hızı V=25 ile 30
m/s değerleri arasında seçilir. Taşın kesme hızı malzemenin cinsine göre değişir.
Taşlanacak malzemeye göre seçilen kesme hızı değerleri devir sayısının seçilmesini
etkiler. Birçok taşlama tezgâhının kayış ve kasnak tertibatında kayışın yeri değiştirilerek
uygun bir devir sayısı sağlanabilmektedir.
Ancak bu işlemler çoğu zaman yapılmamakta, taşlanacak malzemenin cinsi
değişmesine veya taşın çapı küçülmesine rağmen aynı devir sayısı kullanılmaktadır. Böyle
durumlarda işin yüzey kalitesi bozuk çıkar ve taş çabuk körlenir. CNC tipi tezgâhlarda
zımpara taşının devir sayısı, taşın çapına ve malzemenin cinsine göre otomatik olarak
ayarlanabilmektedir.
İdeal bir kesmenin olabilmesi için taşın kesme hızı ve işin ilerleme hızı değerleri
tablodan seçilmeli ve uygulanmalıdır. Bu hem işin kalitesini arttırır, hem de taşın
körlenmesini geciktirir.
19
Taşın Talaş derinliği (mm)
çevre hızı
(m/s)
İşin
ilerleme
hızı (m/s) Kaba İnce
Yumuşak çelikler 20 – 30 0,16 – 0,3 0,02 – 0,03 0,005
Sert Çelikler 18 – 25 0,13 – 0,2 0,01 0,002
Gri döküm 10 – 15 0,16 – 0,25 0,10 – 0,3 0,010 – 0,03
Hafif metaller 10 – 20 0,16 – 0,32 0,20 – 0,4 0,020 – 0,05
Sert madenler 3 – 5 0,05 – 0,08 0,01 – 0,005 0,001
Tablo 1.2: İşlenecek malzemenin cinsine göre taşın kesme hızı ve işin ilerleme hızı değerleri
Kusursuz bir taşlama yüzeyi elde edebilmek için işin ilerleme hızı taşın çevresel hızına
ve malzemenin cinsine göre ayarlanmalıdır. Tablo 1.3’te taşın kesme hızı ve işin ilerleme
hızı değerleri görülmektedir.
Bu tablo, devir sayısını değiştirme imkânımızın olmadığı durumlarda tabla ilerleme
hızı değerini ne kadar değiştireceğimizi gösterir. Tablo 1.2 ile beraber kullanılır. Bu oran
taşın yüzeyinden aşındırıcı tanelerin kırılmasını veya yerlerinden dökülmelerini sağlayan
kuvvetleri belirtir. Hızlardan birinin ayarlanmasıyla (iş parçası hızı tercih edilir) oran
dengelenir ve ideal bir aşınma veya kendiliğinden bileme etkisi elde edilebilir.
Malzeme cinsi Taşın çevre hızı/ İşin çevre hızı= A
Sertleştirilmiş ve Düz taş Çanak taş
yumuşak çelikler
85 – 100 55
Gri döküm 58 – 70 40
Bakır ve alaşımları 60 – 75 35
Hafif metaller 42 – 60 25
Yüzey Kalitesi Nasıl Sağlanır ?
